આ નવી યોજનાનો વ્યાપક ઉદ્દેશ કાપડ ક્ષેત્રે યુવાનોને લાભદાયક અને ટકાઉ રોજગાર પૂરી પાડવા માટેની કુશળતા પ્રદાન કરવાનો છે, જેમાં કાંતણ અને વણાટ સિવાય કાપડ ક્ષેત્રની સંપૂર્ણ ઉપયોગિતા ચેનને આવરી લેવામાં આવે છે, જે વ્યાપક રોજગાર પેદા કરશે.
સમર્થ યોજના એ મોદી સરકારની મહત્વાકાંક્ષી યોજના છે, જે અંતર્ગત જરૂરીયાતમંદ લોકોને વિવિધ પ્રકારના કાપડ ઉત્પાદન કુશળતા અને મેનેજમેન્ટ સંબંધિત કાર્યો શીખવવામાં આવી રહ્યા છે, જેથી લોકો કાપડ ઉદ્યોગની કુશળતા કુશળતાપૂર્વક શીખી શકે અને આ ઉદ્યોગમાં જીવી શકે. આનાથી વૈશ્વિક કાપડના વ્યવસાયમાં ભારતનો વ્યવસાયિક હિસ્સો વધશે જ નહી, પણ સામાન્ય લોકોને પણ ફાયદો થશે.
સમજો કે કેન્દ્ર સરકારે લોકોને ‘સશક્તિકરણ’ કરવા માટે 18 રાજ્યો સાથે એમઓયુ પર હસ્તાક્ષર કર્યા છે, જે અંતર્ગત તમામ રાજ્યોના 4 લાખ લોકોને કાપડ ઉદ્યોગથી સંબંધિત કુશળતા શીખવવામાં આવશે. આ યોજનામાં અરુણાચલ પ્રદેશ, જમ્મુ અને કાશ્મીર, કેરળ, મિઝોરમ, તમિળનાડુ, તેલંગાણા, ઉત્તર પ્રદેશ, આંધ્રપ્રદેશ, આસામ, મધ્ય પ્રદેશ, ત્રિપુરા, કર્ણાટક, ઓડિશા, મણિપુર, હરિયાણા, મેઘાલય, ઝારખંડ અને નીચેના 18 રાજ્યોનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે, તેમાં ઉત્તરાખંડ મુખ્ય છે.
આ યોજના હેઠળ તાલીમ મેળવ્યા બાદ તમામ લાભાર્થીઓને કાપડ ક્ષેત્રને લગતા વિવિધ કામમાં નોકરી અપાશે. જે વિસ્તારોમાં લોકોને કાપડમાં કુશળ બનાવવામાં આવશે તેમાં તૈયાર વસ્ત્રો, વણાયેલા કાપડ, મેટલ હેન્ડિક્રાફ્ટ, હેન્ડલૂમ, હેન્ડિક્રાફ્ટ અને કાર્પેટ વગેરેનો સમાવેશ થાય છે.
સમર્થ યોજનાના ફાયદા અગણિત છે, ક્ષમતામાં વધારો કરે છે, અને નફો પણ મળે છે.
આ યોજનાના અસંખ્ય લાભો છે: – પ્રથમ, લોકોને તાલીમ આપવામાં આવશે જેથી બધા લોકો તેમના કાર્યમાં નિપુણ બને અને તેમના કાર્યની પ્રક્રિયા સારી રીતે પૂર્ણ કરીને આગળ વધે. બીજું, આ કામમાં હસ્તકલા, કાર્પેટ, વણાયેલા કાપડ, તૈયાર વસ્ત્રો અને હેન્ડલૂમ્સ શામેલ છે, જેમાં મહિલાઓ વિશેષ કુશળતા ધરાવે છે. બધી કળાઓ આ કાર્યોમાં નિપુણ છે. ત્રીજે સ્થાને, લોકોને તાલીમ પછી નોકરીઓ આપવામાં આવી રહી છે, જેનાથી દેશમાં રોજગારની તકો વધી શકે છે. તેનાથી બેરોજગારીની સમસ્યા પણ ઓછી થશે અને સરકાર તરફથી લોકોના ખોટા વલણમાં પણ ફેરફાર થશે.
કહેવાની જરૂર નથી કે આ યોજના હેઠળ, બધા લોકો એક જ છત હેઠળ કામ કરશે અને એકબીજાના શબ્દોને ખૂબ સારી રીતે સમજશે. દરેક વ્યક્તિને ખબર હશે કે એક બીજાના કામ કેવી રીતે કરવું, જેથી દરેકને કંઈક નવું શીખવા મળે. મહિલાઓને પણ આ યોજનાથી આવક મળશે. આ મહિલાઓને સશક્તિકરણ કરશે અને તેમને આગળ વધવાની તક આપશે. એક અનુમાન મુજબ, આગામી 3 વર્ષ હેઠળ 10 લાખ લોકો તાલીમ મેળવશે, ત્યારબાદ તેમની કુશળતાને પ્રમાણપત્ર મળશે. આગળ જતા, વધુ લોકોને આ યોજનાનો ભાગ બનાવવામાં આવશે જેથી દરેક સમયનો વ્યય કરવાને બદલે પ્રશિક્ષણ દ્વારા પોતાનું કાર્ય પૂર્ણ કરી શકાય.
આ યોજના મુજબ, બધા તૈયાર અને પ્રશિક્ષિત લોકોને ચોક્કસ સમયમર્યાદામાં કાપડના વ્યવસાયથી સંબંધિત બધી કુશળતા શીખ્યા પછી નોકરીઓ આપવામાં આવશે. આ તમામ નોકરીઓ કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા હાથ ધરવામાં આવશે. વિભાગીય કેન્દ્રીય મંત્રી દ્વારા નિર્ધારિત યોજના મુજબ 75 ટકા મહિલાઓ આ યોજનાનો લાભ મેળવી શકશે. તેથી તેઓએ પણ મહિલાઓને વધુને વધુ ભાગ લેવાની પ્રેરણા આપી છે.
કાપડ ક્ષેત્રમાં ક્ષમતા નિર્માણ યોજના ‘સમર્થ’ હેઠળ 10 વર્ષ લોકોને 3 વર્ષમાં તાલીમ મળશે..
સ્કીલ ઈન્ડિયા મિશન અંતર્ગત કાપડ ક્ષેત્રમાં ક્ષમતા નિર્માણ યોજના ‘સમર્થ’ અંગે આર્થિક બાબતોની કેબિનેટ સમિતિ દ્વારા 20 ડિસેમ્બર 2017 ના રોજ યોજનાને મંજૂરી આપવામાં આવી હતી. કાપડ ક્ષેત્રમાં નોકરીઓ બનાવવાના ઉદ્યોગના પ્રયત્નોને પ્રોત્સાહિત કરવા અને પૂરક બનાવવા માંગ-આધારિત, નિમણૂક લક્ષી નેશનલ સ્કિલ્સ ક્વોલિફિકેશન ફ્રેમવર્ક (એનએસક્યુએફ) કમ્પ્લાયન્સ સ્કિલિંગ પ્રોગ્રામ પ્રદાન કરવાનો હેતુ છે. 3 વર્ષ (2017-20) ના ગાળા દરમિયાન 10 લાખ લોકોને (પરંપરાગત ક્ષેત્રમાં 9 લાખ અને બિન પરંપરાગત ક્ષેત્રમાં 1 લાખ) લોકોને તાલીમ આપવાનું લક્ષ્યાંક છે.
આ યોજના હેઠળ, બાયોમેટ્રિક પ્રક્રિયાનો ઉપયોગ તાલીમ માટેના ઉમેદવારોની પસંદગી માટે કરવામાં આવે છે. આ ઉપરાંત, રીઅલ-ટાઇમ હાજરીની ખાતરી કરવા માટે સરકાર કેન્દ્રિય સંચાલન માહિતી પ્રણાલી (એમઆઈએસ) સાથે એકીકૃત હાજરી સિસ્ટમની રચના પણ કરી રહી છે.
એબલ યોજના વૈશ્વિક કાપડના વ્યવસાયમાં ભારતને ચીન કરતા આગળ ધપાવવામાં અસરકારક સાબિત થશે.
આ નવી યોજનાનો વ્યાપક ઉદ્દેશ કાપડ ક્ષેત્રે યુવાનોને લાભદાયી અને ટકાઉ રોજગાર પૂરી પાડવા માટેની કુશળતા પ્રદાન કરવાનો છે, જેમાં કાંતણ અને વણાટ સિવાય કાપડ ક્ષેત્રની સંપૂર્ણ ઉપયોગિતા ચેનને આવરી લેવામાં આવે છે, જે વ્યાપક રોજગાર પેદા કરશે. આ ચીની બજારમાં ઘટાડાને કારણે ભારતને બજાર કબજે કરવામાં મદદ કરશે. આ મહિલા સશક્તિકરણમાં મદદ કરશે કારણ કે કાપડ ક્ષેત્રને વિસ્તૃત કરવાની કુશળતા સ્ત્રીઓ પાસે છે.
સમર્થ યોજના માટે કેવી રીતે અરજી કરવી?
આ યોજના ઓનલાઇન અથવા ઓફલાઇન બંને લાગુ કરી શકાય છે. આ માટે, એપ્લિકેશન માટેની વિગતવાર માહિતી નીચે આપેલ સત્તાવાર વેબસાઇટ પરથી મેળવી શકાય છે. અન્ય સૂક્ષ્મ માહિતી પણ અહીં ઉપલબ્ધ સૂચના લિંક પરથી મેળવી શકાય છે.
તમે નીચે આપેલ વેબસાઇટ સરનામાં પરથી ચોક્કસપણે આ યોજના હેઠળ ઉપલબ્ધ અભ્યાસક્રમો / મોડ્યુલોની સૂચિબદ્ધ માહિતી મેળવશો. તેથી, જો તમને સમર્થ યોજનામાં રુચિ છે, તો કૃપા કરીને તેની સૂચના વાંચો, જેમાં હિન્દી અને અંગ્રેજી બંને ભાષાઓમાં તેના દરેક પાસા વિશે વિગતવાર માહિતી ઉપલબ્ધ છે. આ યોજનાની સત્તાવાર વેબસાઇટ છે આ :samarth-textiles.gov.in
