કળિયુગમાં હનુમાનજીની મુખ્ય દેવતા તરીકે પૂજા કરવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે કળિયુગમાં ભગવાન હનુમાન એકમાત્ર દેવતા છે જે તેમના ભક્તની પ્રાર્થના ઝડપથી સાંભળે છે અને તેના દુખોને દૂર કરે છે. હનુમાનજીની ઉપાસના કરવી પણ સરળ છે. એવું માનવામાં આવે છે કે જે વ્યક્તિ કળિયુગમાં ભગવાન હનુમાનની સાધના કરે છે તેને કોઈ પણ પ્રકારનો ડર નથી, તેના શત્રુઓનો નાશ થાય છે. ભક્તની બધી મનોકામના પૂર્ણ થાય છે.
ભગવાન હનુમાનની આરાધના કરવાથી ભક્તને સૂર્યનો મહિમા, શ્રી રામનું વ્યક્તિત્વ અને શનિદેવ જેવા માર્ગદર્શક મળે છે. તે જ સમયે, ભક્તનો આત્મવિશ્વાસ પણ વધે છે.શરૂઆતથી જ પૂજા કરવામાં હનુમાનજીનું વિશેષ મહત્વ છે, કારણ કે હનુમાનજી કળિયુગ અને સંકટ મોચનના દેવ છે. તેનો મહિમા તમામ દેવતાઓમાં વધારે છે, કારણ કે તે હંમેશાં તેમના ભક્તોની નજીક રહે છે અને તેમની પ્રાર્થનાઓને આનંદથી સ્વીકારે છે.
હનુમાન એક ઉત્તમ સેવક, કુશળ વ્યૂહરચનાકાર અને રાજદૂત, વિદ્વાન, રક્ષક, વક્તા અને ડહાપણના ભગવાન માનવામાં આવે છે. ભગવાન શ્રી રામ પ્રત્યેની તેમની સેવા ભક્તિથી આખું વિશ્વ પરિચિત છે. હનુમાન જયંતિ દર વર્ષે ચૈત્ર મહિના શુક્લ પક્ષની પૂર્ણિમાના દિવસે ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસે તેમના વિવિધ સ્વરૂપોની પૂજા શ્રેયસ્કર માનવામાં આવે છે. પરંતુ તેમની દક્ષિણ મુળી અને પંચમુખી સ્વરૂપોની પૂજા કરવાથી વિશેષ લાભ થાય છે.
તેમના પંચ સ્વરૂપમાં પાંચ ચહેરાઓ ગરુણ, વરાહ, હયાગ્રીવ, સિંહ અને ચાળાઓનાં પ્રતીકો છે. આ ઉપરાંત, તેઓ પાંચ દિશાઓમાં ઉત્તર, દક્ષિણ, પૂર્વ, પશ્ચિમ, સ્કાય અને હેડ્સનું પ્રતિનિધિત્વ પણ કરે છે.પંચમુખી હનુમાન સ્વરૂપ એ મારૂતિ નંદનનું એક સ્વરૂપ છે, જે તેણે પોતાના સ્વામી શ્રી રામની રક્ષા કરવા માટે આહિરવણની કતલ સમયે પહેર્યો હતો.
મહાન યોદ્ધા રાવણ પણ તેના ચહેરા સામે હાર્યો હતો. કોઈપણ સાધક જે સંપૂર્ણ ભક્તિ અને ભક્તિથી બ્રહ્મચર્યની ઉપાસના કરે છે અને સંપૂર્ણ શરીર અને સંપત્તિથી તેની પૂજા કરે છે અને તેની પાસે અપાર કૃપા છે.આપણા જીવનમાં અનેક અવરોધો અને મુશ્કેલીઓ છે. જો તમે ઓમ હનુમંતાય નમ: ,ॐ રુદ્રતમાકાયા હૂં ફાટ વગેરેનો જાપ કરતા રહો તો બધા દુ:ખ દૂર થઈ જાય છે, અને ભગવાન હનુમાનની જેમ ભક્ત પણ બુદ્ધિશાળી અને આત્મબળ બનશે.
આ માર્ગ દ્વારા, તેમની ઉપાસના કરનારાઓ ને ઉપાસનાના રૂપમાં, તેમનામાં ગુણોનો સંચાર પણ શરૂ થાય છે. ઉપરાંત, આવી ભક્તો દ્વારા અન્ય કોઈપણ ખરાબ વસ્તુઓની અસર થતી નથી. તેમની પૂજા કરવા માટે સવારે સ્નાન કર્યા પછી પ્રતિજ્ઞા લેવી જોઈએ અને મંત્રનો પાઠ કરવો જોઈએ.
આ પછી રામ, સીતા અને લક્ષ્મણ સહિત હનુમાનજીની લાલ અને પીળા કપડાથી કેસર, કનેર અને અન્ય પીળા ફૂલોવાળી કેસર, પુઆ, સિંદૂર, કેળા, લાડુ, ચણાની દાળ, અક્ષત, ધૂપ-દીપ વગેરેની વિધિવત પૂજા કરવી જોઈએ. જો ભક્ત પંચમુખી હનુમત કવચ, એક મુળ કવચ, બજરંગ બાન, હનુમાન અષ્ટક વગેરેનો પાઠ કરે છે તો તે ભગવાન હનુમાનનો આશીર્વાદ મેળવે છે. જે લોકો તેમની પૂજા કરે છે તેઓ તેમના આશીર્વાદની સાથે ભગવાન રામ અને શનિદેવના આશીર્વાદ મેળવે છે.
ખરેખર, તે ભગવાન રામના વિશિષ્ટ ભક્ત છે અને શનિદેવને રાવણે બંદી બનાવ્યો હતો અને હનુમાનજીએ તેમને તે બંદીમાંથી બચાવી લીધા હતા. તેથી, હનુમાન જયંતિ નિમિત્તે તેમની પદ્ધતિસરની ઉપાસના ખૂબ જ શુભ છે.હનુમાન ચાલીસાના પાઠમાં જ આવે છે કે, સંકટ કટે મિટે સબ પીરા, જો સુમિરે હનુમંત બલબીરા. હનુમાન ચાલીસના પાઠ કરવાથી ઘરમાંથી નકારાત્મક ઉર્જાનો નાશ થાય છે, જીવનમાં આવતા સંકટો હનુમાનજી મહારાજની ઉપાસનાથી દૂર થાય છે.
ઉપરાંત બીમારી ટાળવા માટે નાસે રોગ હરે સબ પીરા, જપત નિરંતર હનુમંત વીરા પંક્તિનો નિરંતર પાઠ કરવાથી ફાયદો થાય છે.હનુમાન ચાલીસાના પાઠ કરવાથી અષ્ટ સિદ્ધિ અને નવ નિધિ પ્રાપ્ત થાય છે,
હનુમાનજી ભગવાન શંકરના અવતાર છે. તેમનો જન્મ વાયુદેવના અંશથી થયો હતો. હનુમાનજીની પૂજા સંદર્ભે માન્યતા પ્રવર્તે છે કે સ્ત્રીઓ હનુમાનજીની પૂજા ન કરી શકે, કારણ કે હનુમાનજી બ્રહ્મચારી હતા. પરંતુ આ વાત સંપૂર્ણપણે સત્ય નથી. સ્ત્રીઓ પણ હનુમાનજીની આરાધના કરી શકે છે.
